Dat milieuorganisaties een belangrijke rol vervullen in onze samenleving staat vast. Ze waarschuwen de burger voor misstanden die de natuur en onze gezondheid aantasten: transport van gevaarlijke stoffen door een woonwijk, lozen van afval in rivieren en zee, het boren naar olie in kwetsbare gebieden (Noordpool), de overbodige walvisjacht door IJsland, Noorwegen en Japan, het gebruik van explosieven om vis te vangen op koralen, enz.

De milieuorganisaties wijzen ook op overbevissing in gebieden waar nauwelijks of geen restricties gelden en waar illegale visserij aan de orde van de dag is. Echter, een milieuorganisatie als Greenpeace lijkt zich behoorlijk te vergalopperen als het gaat om de Noordzee. Het heeft er alle schijn van dat GP klem zit en niet in staat is om nuances aan te brengen in de veelal angstveroorzakende boodschappen. Immers als de organisatie meldt dat er lichtpuntjes zijn of dat het goed gaat met sommige visbestanden, dan zullen donateurs stoppen met het overmaken van bedragen en dat resulteert in een inkomstenderving. De Noordzee is een van de weinige zeeën ter wereld waar regelgeving tot op alle niveaus is doorgevoerd. Geen zee ter wereld die zo in de gaten wordt gehouden als de Noordzee. Alle vissersschepen in de Noordzee zijn voorzien van een baken (AIS – Automatic Identification System) dat een signaal uitstuurt zodat de positie elke minuut gecheckt kan worden. Niet alleen door de daartoe aangewezen autoriteiten, maar door iedereen. Op www.marinetraffic.com kan elke willekeurige burger zien waar vissersschepen uithangen. Een visserman moet van erg hoe huize komen, wil hij het apparaatje dat het signaal continu verstuurt, negeren. Zodra de vis aan wal gebracht wordt, staat er een leger inspecteurs klaar om de gevangen hoeveelheden te checken. Zelfs hier kan een doorsnee  burger op diverse sites zien hoeveel vis een kotter heeft aangeland. Veel visafslagen hebben een site waarop de ‘verwachte aanvoer’ te zien is. Transparantie ten top. Terwijl de visbestanden in de Noordzee er uitstekend voor staan, beweert Greenpeace dat het slecht gaat. Wonderlijk, want biologen praten zelfs over ‘onderbevissing’ van bepaalde bestanden. Haring is er in overvloed, net als makreel. En niet te vergeten schol en schar. Die zijn een plaag voor de vissers. De visserijdruk is in pakweg vijftien jaar tijd met de helft afgenomen. Het is in sommige gebieden zelfs een beetje stil geworden op zee. De vloot van Nederland is met meer dan de helft afgenomen. Dat geldt evenzo voor Duitsland en nog meer voor Denemarken en Schotland. De Belgische vloot is helemaal gekleineerd. Die is nog kleiner dan de helft van de Nederlandse kottervloot. Kortom, de visbestanden krijgen alle kans om zich  te herstellen. Maar niet alleen de visbestanden, ook het bodemleven. En met de introductie van de pulsvisserij krijgt het bodemleven nog meer kans zich te ontplooien. De traditionele boomkorvisserij wordt nog maar mondjesmaat uitgeoefend. Deze vorm van visserij gaat gepaard met vrij zwaar materiaal dat over de bodem gesleept wordt. Dat heeft decennialang plaatsgevonden en vreemd genoeg is de zeebodem nog steeds intact. Het herstelvermogen van de Noordzee is ongekend. Nu is het ook van belang te weten dat de visserij slechts een fractie van het totale Noordzeegebied bevist. Bovendien verliest de visserij  vrijwel jaarlijkse vangstgebieden als gevolg van gas- en olieboringen, aanleg van tientallen zoniet honderden telefoonkabels en pijpleidingen, ankergebieden, de bouw van windmolenparken, zand- en grindwinning en door het instellen van beschermde gebieden.  In mei besloot Greenpeace grote keien af te laten zinken op de Klaverbank. Een gebied dat volgens de milieuorganisatie uniek is vanwege de biodiversiteit en het bodemleven. Een groot deel van de Klaverbank staat ook op de nominatie om in het kader van een natuurregeling gesloten te worden. Maar dat gaat volgens Greenpeace niet snel genoeg. De vissers daarentegen begrijpen er niets van en zijn verbolgen door de actie. De Noordzee is één groot natuurgebied en bijzonder dynamisch, net als de visserij. De dynamiek van de Noordzee is niet te vangen in één gebied. De Noordzeebodem wisselt continu van gedaante. De bewoners migreren vaak van het ene gebied naar het andere gebied. Wat dat betreft is het op de Noordzeebodem een multiculturele samenleving die regelmatig van samenstelling verandert. De impact van de visserij met sleepnetten is marginaal. Zeker sinds de visserijdruk met de helft is afgenomen. Overigens zijn er ook relatief grote gebieden waar alleen maar zand, grind of veen ligt. En er zijn gebieden waar geen visser zijn netten ooit zal uitgooien. Puur omdat er niets te vangen valt. Wat dat betreft lijkt de Noordzeebodem op wat er aan land ook aan de orde is: dun- en dichtbevolkte gebieden wisselen elkaar af. Op de foto een pulskotter met op de achtergrond een windmolenpark dat is neergezet precies in een gebied waar de schipper voorheen zijn beste vangsten vandaan haalde. (foto W.M. den Heijer)